België loopt nog wat achter op het gebied van vrouwelijk ondernemerschap. In ons land is slechts één op de drie ondernemers is een vrouw. Zelfs al zijn de cijfers in volle evolutie, toch zijn de stereotypen nog steeds springlevend en vormen ze een van de belangrijkste obstakels voor het ondernemerschap van vrouwen.
Wat houdt hen tegen en jaagt hen schrik aan?
? Welke hindernissen komen zij tegen?
? Welke hindernissen komen zij tegen?
Wij hebben aan Maïté Kytoko-Kytoko, Rebecca Art2Travel, Sarah Kinkajou, Nahla Enprobel et Cécile Déjà Vu, enkele vrouwelijke ondernemers die door Funds For Good gesteund worden, gevraagd om hun ervaringen en meningen te delen.
Is het feit dat je een vrouw bent een obstakel geweest voor je familie om ondernemer te worden? (Cultuur, geloofwaardigheid, vertrouwen,…)
« Voor mijn familie helemaal niet. Ik werd erg aangemoedigd door mijn familie, inclusief mijn ouders die mijn grootste fans zijn. »
Maïté – Kytoko-Kytoko
« De familie kan een belemmering zijn omdat ze een rustig leven voor je willen, een salaris dat elke maand gestort wordt. Maar ondernemerschap betekent ook minder tijd voor je gezin, en zelfs als je thuis bent, is je geest altijd aan het werk. Mijn naaste familie stond niet open voor mijn verlangen om ondernemer te worden, maar aan de kant van de meer afstandelijke mannelijke kennissen horen we: het zijn het soort vrouwen die geloven dat ze b***** hebben en die hopen mannen te leiden. »
Rebecca – Art2Travel
« Nee, ik werd gesteund door mijn familie. Het is echter extreem tijdrovend om als ondernemer te beginnen, dus de betrokkenheid van mijn partner bij huishoudelijke taken is (op zijn zachtst gezegd) verdubbeld, terwijl de tijd die ik aan huishoudelijke taken heb kunnen besteden duidelijk is gehalveerd. En het is duidelijk dat het voor hem als man moeilijk was. Mannen zien deze taken nog steeds als weinig lonend op social vlak. »
Sarah – Kinkajou
« Van mijn kant zijn er geen obstakels omdat mijn ouders mijn keuzes altijd hebben aangemoedigd (zowel voor mijn oudere zus als voor mij). Ik heb een Master in Bedrijfsmanagement, dus het was een logische volgende stap om ondernemer te worden. Ik heb tijdens mijn studie exportprojecten geleid, dus ze vertrouwden me en lieten me gemakkelijk initiatieven nemen, reizen enz. Omdat mijn moeder een sterk karakter heeft, heb ik bovendien deze kracht geërfd, waardoor ik me gemakkelijker kan opdringen. Er zijn dus geen obstakels op dat niveau! »
Nahla – Enprobel
« Ik was aangenaam verrast door de steun die ik kreeg van mijn familie, die nochtans ‘veiligheid boven alles’ verkiest! Sommige leden, die zelf onafhankelijk zijn, hebben zelfs een zekere trots getoond op het feit dat een jongere in het ondernemerschap gaat. En toen ik momenten van twijfel had of wilde opgeven, gaven ze me allemaal veel steun en moedigden ze me aan om niet op te geven! »
Cécile – Déjà Vu
Was het feit dat je een vrouw bent een obstakel of een troef bij het aanvragen van financiering of steun voor de creatie? (Geloofwaardigheid, vertrouwen, je voelde dat je meer moest doen dan iemand anders,…)
« Nou, ik geef toe dat het ingewikkeld is omdat ik niet alleen een vrouw ben, maar ook zwart, gescheiden met twee kinderen en zonder persoonlijk fortuin. Ik geef toe dat het niet erg glamoureus is om te proberen financiële instellingen te overtuigen… »
Maïté – Kytoko-Kytoko
« Voor financieringsdoeleinden is het een aanwinst als de uiteindelijke beslisser een vrouw is. Het geeft een vrouw een betere kans, waar mannen zich zouden hebben omgedraaid. Ze weet dat een vrouw met kleine middelen grote dingen kan bereiken. »
« Het was moeilijk op het vlak van begeleiding. Mijn mentor vertelde me dat ik nog steeds in de kerstman geloof. Dat ik nooit financiering zou krijgen en dat ik beter een voorstel kan accepteren dat ik helemaal niet leuk vind. »
Rebecca – Art2Travel
« De kwestie van de kinderen en het moederschap is (uiteraard) aan de orde gekomen, zoals in elk sollicitatiegesprek, en ik vraag me “oprecht” af of dat het geval zou zijn geweest als ik een man was geweest. Als ik aanhalingstekens rond “oprecht” zet is dat omdat het niet waar is, ik ben er zeker van dat de vraag niet zou zijn ontstaan. En de daaruit voortvloeiende discussie is uiterst opdringerig. We zijn hier als vrouwelijke ondernemers om de financiële planning te bespreken en uiteindelijk moeten we de mensen in onze intieme kring opnoemen die ons kunnen helpen met de dagelijkse huishoudelijke taken. Dat is vernederend. »
« Een snelle blik op het moederschap en de ondersteuning van zelfstandigen: waarom zijn de systemen voor moederschapsverlof voor zelfstandigen zo decoratief? Een beetje politieke wil zou het heel goed mogelijk kunnen maken om KMO’s en ZKMO’s meer substantiële ondersteuning te bieden: financiële steun voor een vervanger, bijvoorbeeld. »
Sarah – Kinkajou
« Ik zou zeggen dat het een aanwinst was. In mijn geval is het een beetje anders, want met Imad zijn we een geheel. Er wordt vaak gezegd dat ik de onderste ledematen van Enprobel vertegenwoordig (“zijn benen” = de pijler waarop het bedrijf rust en die een beetje de richting aangeeft) en Imad de bovenste ledematen (“zijn armen” = de persoon die de inzameldoelstellingen bereikt en de omzet genereert, zonder welke het bedrijf niet zou overleven). Aangezien Imad in het veld is en ik in de backoffice zit en het een niet zonder het ander gaat, was ik een aanwinst. Ik beheer alle financieringsdossiers en ik ben iets gewetensvoller dan Imad, dus ik ben een beetje de “geruststellende” figuur op het gebied van administratie. Dit is een essentieel punt dat enorm belangrijk is bij het aanvragen van financiering, want je moet kunnen overtuigen en geruststellen. »
Nahla – Enprobel
« Eerlijk gezegd, voel ik niet dat het een troef of een obstakel is geweest in welke vorm van begeleiding dan ook. Ik heb heel wat ondersteuningsplatformen doorlopen (job yourself, hub, gel,…) en ik heb nog nooit een verschil in behandeling gezien vanwege het feit dat ik een vrouw ben. »
Cécile – Déjà Vu
Heb je als vrouw over het algemeen wel eens problemen gehad?
« Ja, natuurlijk. Als vrouw en vooral van buitenlandse afkomst ondanks mijn 40 jaar in België. Ik heb een dubbele Belgische en Afrikaanse achtergrond en ik vind het heel eng omdat men echt niet weet hoe daarmee om te gaan. »
« Het kostte me 11 maanden tegen een ritme van drie bezoeken per week om een lokaal te vinden. De agentschappen leggen de dossiers niet eens voor aan de eigenaars. Maar omdat ik elke keer eiste dat de redenen voor de weigering werden gegeven, werd het moeilijk om vol te houden dat ‘de verhuurder zijn keuze nog niet had gemaakt’. »
Rebecca – Art2Travel
« Moeilijkheden, niet echt. Gewoon situaties die zich herhalen. Als een vriend me in de winkel komt opzoeken, praten we, maar als een nieuwe klant in de winkel komt, gaat hij bijna altijd naar de man toe, in de veronderstelling dat hij de baas is. Dus niets dramatisch. »
« Over het algemeen denk ik dat een jonge vrouw die slachtoffer is van racisme en bovendien haar eigen speelgoedwinkel runt, nog steeds iets is dat – te veel – verrast. »
Sarah – Kinkajou
« In de wereld van de afvalinzameling zijn de twee belangrijkste elementen de mogelijkheid om het afval op te halen wanneer de klant je belt en om het opgehaalde afval terug te kunnen brengen naar het gewest. Dus ik denk dat het geslacht van de persoon niet uitmaakt zolang de klus geklaard is. »
Nahla – Enprobel
« Het enige wat ik bij mezelf denk is dat ik niet het gevoel had dat mijn keuzes of mijn vermogen om het project tot een goed einde te brengen in twijfel werden getrokken, omdat ik voor een vrij typisch vrouwelijke sector heb gekozen. En ik denk ook dat ik vanaf het begin een grote motivatie/vastberadenheid heb laten zien, die waarschijnlijk weinig ruimte voor twijfel liet bij mijn gesprekspartners. »
Cécile – Déjà Vu
Nog een klein slotwoord?
« Eigenlijk is het niet eenvoudig om dagelijks een vrouw te zijn en bovendien ben ik een alleenstaande moeder, dus het is nog minder eenvoudig, maar ik hou de moed erin. Ik zeg tegen mezelf dat op een dag de mentaliteit zal veranderen en dat het een pluspunt zal zijn om ondernemer, vrouw en zwart te zijn! »
Maïté – Kytoko-Kytoko
« De weg is nog lang, maar ik hoop dat onze kinderen of achterkleinkinderen minder gediscrimineerd zullen worden. »
Rebecca – Art2Travel
« Na veel nadenken dachten we dat het zinvoller was om te sluiten en niet alleen te staken als ondernemer, maar ook als mama. »
Sarah – Kinkajou
« Ik ben iemand die zich grote zorgen maakt over gendergelijkheid en ik ben ontzet dat in 2020 zoveel vrouwen nog steeds met zoveel onrechtvaardigheid te maken hebben. En toch moet ik eerlijk zijn en toegeven dat ik me nog nooit vernederd heb gevoeld omdat ik een vrouwelijke ondernemer ben. Misschien betekent dit dat de houding verandert. »
Cécile – Déjà Vu
